Jak twoje dziecko odkrywa świat? Rozwój dziecka – kluczowe etapy.

Czy zastanawiałaś/ -eś się kiedyś, w jaki sposób Twój maluch zaczyna odkrywać otaczający go świat? Jak małe rączki próbują dosięgnąć grzechotki, a wzrok wędruje za ulubioną zabawką? To, co dla nas może wydawać się zwykłą codziennością, dla niemowlęcia jest prawdziwym odkrywaniem wszechświata. 

Teoria rozwoju szwajcarskiego psychologa Jeana Piageta rzuca światło na to, jak dzieci uczą się i rozwijają swoje umiejętności poznawcze. Poznając świat, dzieci przechodzą przez pewne etapy, które krok po kroku przybliżają je do zrozumienia rzeczywistości. A zatem jak wygląda rozwój dziecka w pierwszym roku życia?

Dlaczego twoje dziecko jest małym naukowcem?

Według Piageta, każde niemowlę to mały naukowiec. Każdy gest, każda zabawa jest dla dziecka eksperymentem. Zastanów się, ile razy Twoje dziecko zrzuciło przedmiot z krzesełka, by obserwować, co się z nim stanie? Choć może to wywołać uśmiech na Twojej twarzy, to dla dziecka jest to pierwsze zetknięcie się z prawami fizyki – odkrywa grawitację.

Maluch z zapałem próbuje zrozumieć, że przedmioty istnieją, nawet gdy znikają z jego pola widzenia. To, co psycholodzy nazywają „stałością przedmiotu”, jest kluczowym momentem w rozwoju dziecka. Około ósmego miesiąca życia maluch zaczyna rozumieć, że jeśli mama wychodzi z pokoju, to nie znika na zawsze – wróci.

Zabawa w „Akuku” – klucz do rozwoju twojego dziecka.

Czy wiesz, dlaczego Twoje dziecko uwielbia zabawę w „akuku”? To prosta gra, która pomaga niemowlętom zrozumieć, że przedmioty i osoby, które znikają, nadal istnieją. Maluch zaczyna dostrzegać, że kiedy mama zakryje twarz dłońmi, jej twarz nie zniknęła na zawsze – wkrótce wróci.

Zabawa w „akuku” to nie tylko zabawne chwile spędzone razem, ale także istotny krok w rozwoju poznawczym Twojego dziecka. Dziecko zaczyna rozumieć, że rzeczy mają trwałość, a zniknięcie z pola widzenia nie oznacza ich ostatecznego zniknięcia.

Jak twoje dziecko uczy się przez doświadczanie?

Pierwsze lata życia dziecka to eksploracja otoczenia. Piaget nazywa ten etap „fazą sensoryczno-motoryczną”. Dziecko poznaje świat za pomocą zmysłów – dotyku, wzroku, słuchu – oraz ruchu. Gdy maluch chwyta grzechotkę, odkrywa, że ma ona określoną funkcję: może nią potrząsać i wydawać dźwięki. To moment, w którym dziecko odkrywa, że przedmioty mają cel i mogą być używane w różny sposób. Można ją złapać, można włożyć do buzi, można nią masować obolałe dziąsła, a także można nią uderzyć o inną zabawkę.

Zastanów się nad tym następnym razem, gdy Twoje dziecko włoży coś do buzi – to nie tylko chęć eksploracji, ale także nauka o świecie, o przedmiotach, które mogą zmieniać swoje funkcje w zależności od sytuacji.

Dlaczego związki przyczynowo-skutkowe są tak ważne?

W wieku około czterech miesięcy dziecko zaczyna rozumieć związki przyczynowo-skutkowe. Może to oznaczać, że gdy poruszy nogą, zawieszona zabawka zaczyna się kołysać. Maluch eksperymentuje, odkrywa, że jego działania mają bezpośredni wpływ na otoczenie. To fundamentalna umiejętność, która rozwija się przez całe dzieciństwo i stanowi podstawę logicznego myślenia w późniejszych latach.

Dlaczego dziecko myśli egocentrycznie?

Kiedy dziecko wkracza w fazę przedoperacyjną (między 2 a 7 rokiem życia), zaczyna myśleć bardziej symbolicznie, ale wciąż nie potrafi w pełni zrozumieć perspektywy innych osób. Może wydawać się, że świat kręci się wokół niego. To dlatego czasami dzieci mają trudności z rozumieniem, dlaczego np. tata jest smutny, czy że pada deszcz, bo „niebo płacze”.

Na tym etapie rozwoju, dzieci często myślą w sposób magiczny – mogą wierzyć, że jeśli czegoś bardzo pragną, to może się spełnić. To wyjątkowy czas w życiu dziecka, pełen fantazji i kreatywności, który warto pielęgnować.

Kiedy dziecko zaczyna myśleć logicznie?

Między 7 a 11 rokiem życia dziecko wkracza w fazę operacji konkretnych. To moment, kiedy zaczyna myśleć bardziej logicznie, ale wciąż skupia się głównie na konkretnych przedmiotach i sytuacjach. Może teraz zrozumieć, że jeśli woda z szerokiej szklanki zostanie przelana do wąskiej, to ilość wody się nie zmienia – choć wcześniej mogło mu się wydawać, że wąska szklanka zawiera więcej płynu.

Jak wspierać rozwój dziecka?

Każdy etap rozwoju dziecka to niezwykły proces, który można wspierać na różne sposoby. Zrozumienie teorii Piageta może pomóc rodzicom lepiej zrozumieć, dlaczego dziecko zachowuje się w określony sposób i jak możemy wspierać jego naturalną ciekawość.

Bądźmy świadomi, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie i nie ma potrzeby przyspieszać tego procesu. Oczywiście duże odstępstwa od skal rozwojowym, szczególnie w 1. roku życia, wymagają konsultacji z fizjoterapeutą. Za wolniejszym rozwojem często kryje się obniżone napięcie mięśniowe. To samo nie mija, dlatego należy pomóc dziecku, najwcześniej, jak to możliwe. Najważniejsze, aby otoczyć malucha miłością, wsparciem i stworzyć przestrzeń do bezpiecznej eksploracji świata.

Jeśli chcesz poznać ćwiczenia wspierające rozwój dziecka z obniżonym napięciem mięśniowym, dołącz do tego szkolenia.

Podsumowanie

Mam nadzieję, że artykuł był dla Ciebie pomocny. Jeśli masz do mnie jakieś pytania, dodaj się do grupy na Facebooku, gdzie wraz z innymi specjalistami odpowiadam na Wasze pytania. Link tutaj. Jeżeli potrzebujesz wizyty stacjonarnej bądź on-line, umów się tu.

Magdalena Adaś