Unoszenie główki przez niemowlaka
Unoszenie główki przez niemowlaka to jedno z częstszych zapytań jakie od Was dostaję. Zastanawiacie się od kiedy dziecko powinno zacząć unosić główkę, na jaką wysokość powinno ją unosić oraz wiele innych. W poniższym artykule wytłumaczę Ci, jak ocenić unoszenie główki u niemowląt, podpowiem, co powinno zwrócić uwagę oraz kiedy należy udać się po pomoc.
Unoszenie główki przez noworodka
Pierwsze próby unoszenia główki zaczynają się pod koniec pierwszego miesiąca życia. Zwróćmy uwagę na to jak wygląda leżenie na brzuszku u noworodka. Rączki są ugięte i znajdują się bardzo blisko twarzy, a nóżki są zgięte w kolankach i bioderkach. Główka zwrócona jest do boku i opiera się na policzku. Już od pierwszych dni życia noworodek próbuje obracać główkę z jednego boku na drugi. W pierwszym miesiącu życia nie oczekujemy jeszcze od dziecka unoszenia główki. Natomiast niepokojące może być wysokie uniesienie główki u noworodka lub zadzieranie jej w leżeniu na brzuszku. W tym wieku niemowlę nie ma jeszcze wystarczającej siły mięśni by unosić główkę. Takie objawy często świadczą o nieprawidłowym napięciu mięśniowym. Ale mogą też być wynikiem refluksu lub kolek. Możliwe, że brzuszek tak bardzo boli, że maluszek z całych sił próbuje uciec od uciskania go. Dlatego odchyla główkę i pręży się, próbując zmienić pozycję.
Unoszenie główki u niemowląt 2- miesięcznych
W 2 miesiącu życia dziecko ma coraz mocniejsze mięśnie szyi i karku. Możemy wtedy zaobserwować, że niemowlę unosi główkę na około 5 cm. Wytrzymuje w tej pozycji kilka sekund. W drugim miesiącu życia ciało maluszka nie znajduje się w tak silnym zgięciu, jak tuż po narodzinach. Pojawia się też podpór na przedramionach. Na razie łokcie znajdują się przed linią barków, blisko ciała. Ten podpór pozwala już na krótkotrwałe uniesienie główki. Ważne, żeby obserwować unoszenie główki u niemowlaka od tyłu. Zwróć uwagę czy maluszek nie zadziera główki oraz czy jego szyja nie jest schowana między barkami.
Unoszenie główki u niemowląt 3- miesięcznych
Stabilne i symetryczne uniesienie głowy możemy zaobserwować w 3 miesiącu życia. Niemowlę potrafi unieść główkę do kąta 45 stopni i wytrzymać około minuty. Istotne tutaj jest nie samo uniesienie główki, a symetryczny podpór na przedramionach. To dzięki stabilnej obręczy barkowej oraz mocnym mięśniom karku i szyi dziecko jest w stanie poprawnie unosić główkę. Jak wygląda prawidłowy podpór w 3 miesiącu życia? Dziecko opiera się na przedramionach, a jego łokcie znajdują się na tej samej linii co barki. Główka znajduje się w równej odległości między barkami, tzn. nie opada do boku. Barki są opuszczone. Maluszek nie zadziera główki, a patrzy horyzontalnie.
Unoszenie główki u niemowląt 4- miesięcznych
W 4 miesiącu życia niemowlę stabilnie podpiera się na przedramionach, a główkę unosi mniej więcej do 90 stopni. Potrafi długo wytrzymać w tej pozycji. Możesz zaobserwować, że leżenie na brzuszku nie jest już męczące dla dziecka. Co więcej, maluszek próbuje też sięgać po zabawki. W związku a tym uczy się nowego podporu. W leżeniu na brzuszku łokcie wysunięte są przed linię barków. Maluszek potrafi też opierać się na jednym przedramieniu, a drugą ręką sięga do zabawki.
Wysoki podpór i uniesienie główki
Około 5-6 miesiąca życia niemowlę ma już mocne mięśnie szyi, karku oraz obręczy barkowej. Potrafi podpierać się na wyprostowanych rączkach i wysoko unosić główkę. Ważne, żeby w trakcie wysokiego podporu dziecko nie chowało szyi między barkami. Maluch nie powinien też zadzierać główki, gdyż wtedy nadwyręża mięśnie karku. Głowa powinna się znajdować w równej odległości między prawym i lewym barkiem. W tym wieku dziecko większość czasu spędza na brzuszku. Często zmienia pozycje, bawi się, a główką kręci we wszystkie strony szukając nowych terytoriów do odkrycia.
Unoszenie główki bez podparcia na rączkach
Wiesz już jak i kiedy niemowlę powinno unosić główkę. Teraz opiszę, co powinno wzbudzić Twoje wątpliwości. W warunkach fizjologii możemy zaobserwować, że w 5 miesiącu życia dziecko unosi główkę odrywając rączki i nóżki od podłoża. Jest to tak zwany objaw pływania. Powinien on ustąpić po miej więcej miesiącu, a w jego miejsce dziecko zaczyna wykonywać wysoki podpór. Długotrwałe utrzymywanie się pływania może świadczyć o problemach z napięciem mięśniowym u dziecka. Pływanie w wieku wcześniejszym niż 4 miesiąc życia, jest jednym z objawów wzmożonego napięcia mięśniowego.
Niemowlę leżące na brzuszku, powinno unosić główkę symetrycznie. Jeżeli główka dziecka stale opada na jeden bark, może to świadczyć o asymetrii, bądź kręczu szyi. Ponadto niemowlę nie powinno zadzierać główki do góry. Wzrok powinien być skierowany horyzontalnie. Dlatego zadbaj o to, aby wszystkie zabawki były umieszczone na wysokości oczu dziecka, by nie musiało zadzierać główki do góry. Jeśli mimo wprowadzonych zmian, dziecko unosi główkę tylko przez zadzieranie, skonsultuj się z fizjoterapeutą. Notorycznie powtarzana umiejętność przeciąża mięśnie w obrębie karku, co może wiązać się z różnymi konsekwencjami w przyszłości, np. napięciowymi bólami głowy.
Jak ćwiczyć podnoszenie główki u niemowląt?
Wielu rodziców próbuje samodzielnie rozwiązać problem unoszenia główki u niemowląt. Najczęściej trafiają na kiepskie porady, np. noszenie dziecka w pionie. Wbrew wszelkim mitom, noszenie dziecka w pionie nie jest dobrym ćwiczeniem na podnoszenie główki. Rzeczywiście dziecko, które słabo trzyma główkę, w pozycji pionowej będzie trzymać ją lepiej. Dzieje się tak, dlatego, że siła grawitacji działa tu na korzyść unoszenia główki. Jednak ćwiczenie takie nie ma żadnego wpływu na na wzmacnianie mięśni szyi u dziecka. Ponadto takie noszenie może być wręcz niebezpieczne u małych dzieci, które nie kontrolują jeszcze główki.
Pamiętajmy bowiem, że słabe unoszenie główki niekoniecznie musi być związane ze słabymi mięśniami karku. Być może chodzi o coś zupełnie innego. Problem może tkwić w słabym brzuszku, asymetrii, nieprawidłowym napięciu mięśniowym, kolkach, refluksie, a nawet i alergii, czy nietolerancji na laktozę. Najlepiej byłoby udać się do fizjoterapeuty, który postawi diagnozę i podpowie Ci, jak ćwiczyć z dzieckiem.
Podsumowanie
Unoszenie główki u dziecka w głównej mierze zależy od tego czy i jak długo układamy je na brzuszku. Dziecko, które nie jest układane na brzuszku, nie ma jak ćwiczyć unoszenia główki. O leżeniu na brzuszku możesz przeczytać tutaj. Pierwsze symetryczne próby unoszenia główki możemy zaobserwować w 3 miesiącu życia, kiedy dziecko uczy się prawidłowego podporu na przedramionach. Od tego czasu maluszek stabilnie unosi główkę, a z każdym kolejnym miesiącem pozycja na brzuszku zaczyna być tą dominującą. Pamiętaj jednak, by nie oczekiwać od dziecka zbyt wiele, jeśli towarzyszą mu problemy w pierwszych tygodniach życia. Jeśli na przykład kolki, czy refluks uniemożliwiają leżenie na brzuszku, nie oczekujmy, że dziecko będzie perfekcyjnie trzymać główkę w 3 miesiącu życia.
Autorka: mgr Magdalena Adaś
Jestem fizjoterapeutką dziecięcą. Ta praca to moje marzenie i pasja. Poza bezpośrednim wsparciem pacjentów, staram się aby wiedza na temat prawidłowej pielęgnacji dzieci trafiła do jak największej ilości rodziców. Stąd moje działania online. Z moich materiałów każdego miesiąca korzystają tysiące rodziców.