Bolesny kciuk matki

Bardzo często piszę Wam o zalecanych sposobach noszenia i podnoszenia niemowląt. Na webinarach i wizytach domowych tłumaczę, jak istotna jest prawidłowa pielęgnacja dla rozwoju maluszka. Często zdarza mi się upomnieć rodzica, że jego sposób ponoszenia wpływa negatywnie nie tylko na dziecko, ale też na niego. Staram się wtedy zademonstrować, jak to wygląda z boku i dopiero ta wizualizacja otwiera oczy i jest zachętą do nauki. Jako rodzic często nadwyrężasz swoje plecy, szyję, czy ręce. W poniższym poście piszę o jednym z częstszych schorzeń młodych matek- bolesny kciuk matki. Dowiesz się skąd się bierze ten problem i jak mu zapobiec.

Bolesny kciuk matki

Bolesny kciuk matki, to potoczna nazwa zespołu de Quervaina. Objawy tego schorzenia to silny ból w obrębie kciuka, który dokucza na tyle, że mamy potrzebują pomocy przy opiece nad nowonarodzonym dzieckiem. Oprócz mam, schorzenie to jest powszechne u stolarzy, malarzy, zawodowych tenisistów, pianistów czy też osób piszących wiadomości kciukiem jednocześnie trzymając telefon. Zespół de Quervaina to przewlekły stan zapalny pochewki ścięgnistej nadgarstka. Dotyczy on pochewek ścięgnistych dwóch mięśni w obrębie dłoni – prostownika krótkiego kciuka i odwodziciela długiego kciuka. Skoro te dwa mięśnie są objęte stanem zapalnym, chory ma problem z odwodzeniem i prostowaniem kciuka. W takcie wykonywania tych ruchów pojawia się ból w okolicy kciuka, który promieniuje w górę wzdłuż przedramienia. Utrudnia to najprostsze czynności, typu zapianie guzików, mycie zębów czy podnoszenie dziecka.

Co ciekawe schorzenie to występuje 4 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Przyczyn zespołu de Quervaina upatruje się w częstym, powtarzalnym i nieprawidłowym sposobie podnoszenia dziecka, który prowadzi do przeciążeń w obrębie kciuka.  Z tego powodu potocznie nazywamy go bolesnym kciukiem matki.

Jak rozpoznać zespół de Quervaina?

Najczęstszym testem jaki wykonujemy w celu rozpoznania zespołu de Quervaina jest zaciśnięcie pięści tak by kciuk został schowany pod palcami. Następnie należy odchylić dłoń na zewnątrz, w stronę łokcia. Jeśli w trakcie wykonywania tego ruchu pojawia się ból, jest wysoce prawdopodobne, że mamy zespół de Quervaina. Oprócz bólu, pacjenci zgłaszają chrzęszczący dźwięk w trakcie ruchów kciukiem, osłabienie mięśni i niepewność przy wykonywaniu codziennych aktywności. Najwięcej trudności sprawia zaciskanie dłoni i chwytanie przedmiotów. Czasem można też zaobserwować zaczerwienienie i obrzęk skóry w okolicy kciuka. Innym testem jest wykonanie gestu ,,OK”. O pozytywnym objawie mówimy, jeśli pojawia się ból w trakcie jego wykonania. 

Jak leczyć zespół de Quervaina?

Celem leczenia wyżej wymienionych objawów nadrzędną zasadą jest oszczędzanie chorej ręki. Nie powinno zaciskać się mocno dłoni i chwytać ciężkich rzeczy. Można również stosować chłodne okłady, masaże lodem oraz wcierać maści z substancjami przeciwzapalnymi, np. Diclofenac. Często po zastosowaniu tych domowych sposobów ból mija. Jeśli jednak tak się nie dzieje, warto udać się lekarza. Badaniem, które potwierdzi występowanie zespołu de Quervaina jest USG. W przypadku bardziej zaawansowanych stadiów tej choroby stosuje się zastrzyki z kortykosteroidami (tzw. blokady), które zwalczają stan zapalny i ból.

Jak zapobiegać wystąpieniu kciuka matki?

Aby zapobiegać wystąpieniu zespołu de Quervaina należy unikać powtarzalnych ruchów nadgarstkiem i kciukiem. Wiadomo, łatwo mówić, gdy nie jest się np. malarzem 😉 Ale w przypadku mam, unikanie nieprawidłowych wzorców jest już możliwe. Gdyby tak nie było każdy fizjoterapeuta dziecięcy miałby problem z kciukiem. A tak przecież nie jest. A więc jak unikać zespołu kciuka matki? Po prostu słuchać zaleceń swojego fizjoterapeuty i nauczyć się prawidłowych sposobów podnoszenia i noszenia maluszka. Dziecka nie podnosimy kciukiem, czy nadgarstkiem, a pochylamy się i dźwigamy go całym naszym ciałem. Bardzo ważne jest by wszystkie czynności wykonywać na obie ręce. Gdy wyćwiczymy je na mniejszym, lżejszym noworodku, będą się stopniowo wzmacniać wraz ze wzrostem masy dziecka. Lepiej mieć od początku obie ręce sprawne, niż zastanawiać się, co zrobić w przypadku, gdy ta jedyna, której zawsze używamy, nagle jest przeciążona i nie możemy jej używać przez kilka tygodni.

Podumowanie

Zespól de Quervaina to schorzenie objawiające się bólem w obrębie kciuka. Ból ten jest na tyle uciążliwy, że utrudnia wykonywanie codziennych czynności pielęgnacyjnych przy maluszku. Aby uniknąć wystąpienia kciuka matki należy nauczyć się podnosić dziecko przez półobroty, wykorzystując do tego całe swoje przedramię, a nie jedynie sam nadgarstek. Prawidłowych sposobów pielęgnacji dziecka uczy fizjoterapauta na pierwszej wizycie. Sposoby te wspierają prawidłowy rozwój maluszka i zdrowy kręgosłup i stawy rodzica.